Dünyada ve ülkemizde artan vaka sayılarıyla gündeme gelen Koronavirüsün ticari hayata etkileri de konuşuluyor. Salgının yayılma riskinin azaltılması adına banknot ve madeni paralardan uzaklaşılmaya çalışılabileceğini belirten uzmanlar, temassız ödeme gibi dijital teknolojilerin bu dönemde kullanımının artabileceğine dikkat çekiyor.
Üsküdar Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Serhat Özekes, küresel bir salgın haline dönüşen Koronavirüsün ekonomik ve ticari anlamdaki etkilerine de dikkat çekti.

Banknot ve madeni paralardan uzaklaşılabilir
Prof.Dr. Serhat Özekes, hastalığın yayılma riskinin azaltılması için birtakım önlemlerin alındığını belirterek  “Çin, Güney Kore ve ABD'deki merkez bankaları, Yeni Koronavirüs Hastalığının (Covid-19) patlak vermesi üzerine potansiyel olarak kontamine olmuş nakit parayı “karantinaya almaya” karar verdiler. Bunun üzerine “kâğıt para hastalığı yayabilir mi?” sorusu gündeme oturdu. Bu soruya eşlik eden diğer bir soru da “nihayet nakitsizleşme zamanı geldi mi?” oldu. Dijital ödeme firmalarının, finans dünyasının ve devlet politikalarına yön verenlerin kolaylık ve maliyet adına banknot ve madeni paralardan uzaklaşmaya çalıştıkları bir süredir biliniyor. Hastalığın yayılma riskinin azaltılması adına alınan tedbirler bu çalışmaları hızlandıracak gibi görünüyor” diye konuştu.

Temassız ödeme bir yöntem olarak önerildi
Dünya Sağlık Örgütü’nün de bu süreçte temassız ödeme yöntemlerini gündeme getirdiğini kaydeden Prof. Dr. Serhat Özekes, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Çin devlet bankasının eski başkanı LihuiLi, salgın nedeniyle Çin merkez bankasının bir süredir üzerinde çalışılan ve Çin’in ulusal para birimi olan Yuan’ın dijital bir versiyonu olarak bilinen DCEP (Digital Currency Electronic Payment) dijital para biriminin piyasaya sürülmesinin hızlandırılması ve fiziksel nakit yerine kullanılması gerektiğini savundu. Ardından geçtiğimiz hafta, paranın Koronavirüsü yayıp yaymayacağı sorusuna cevaben Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sözcüsünün “mümkün olduğunca temassız ödeme yöntemlerini kullanmak iyi bir fikir” demeci medyaya yansıdı.”

Popüler alışveriş yöntemleri çok tercih ediliyor
Online sipariş kanalları ile alışverişin son günlerde popüler olduğunu belirten Prof. Dr. Serhat Özekes, “Virüslerin yayılma riskini azaltacak temassız ödeme yöntemleri düşünüldüğünde; kredi kartları, banka transferleri, elektronik cüzdanlar ve dijital değer transferi yöntemleriyle ünlü olan blokzincir tabanlı kripto para birimleri akla gelmektedir. Kâğıt paradan sonra en çok kullanılan ödeme yöntemi olan kredi kartlarının da elden ele geçerek ve panel aracılığıyla şifre girilerek kullanılması durumunda malzemeleri gereği en az kağıt paralar kadar virüs yayma potansiyeli olduğu sağlık uzmanları tarafından bildirilmektedir. Online sipariş kanalları aracılığıyla alışveriş yapmak, web tabanlı güvenli kredi kartı ödeme yöntemlerini seçmek ve siparişin kapımıza kadar gelmesi, pek çok şirketin evden çalışmayı tercih ettiği bugünlerde ülkemizde popüler bir alışveriş yöntemi olarak karşımıza çıkmaktadır” dedi.

Mobil uygulamalar da tercih ediliyor
Prof. Dr. Serhat Özekes, şunları söyledi: “Teknolojik olarak gelişmiş ülkelerde yaygın olarak kullanılan bir diğer yöntem de mobil cihazlar aracılığıyla kullanılabilen Venmo, PayPal, Cash App, Android Pay veya Apple Pay gibi mobil cüzdan uygulamaları aracılığıyla satın alma işlemi gerçekleştirmektir. Hayatımızın pek çok alanında ürünlerini görmeye başladığımız yapay zekâ teknolojilerinden birisi de yüz tanıma tabanlı ödeme yöntemidir. Yeni para birimi olarak da tanımlanan büyük veriyi kullanarak derin öğrenme yöntemleriyle öğrenen yüz tanıma teknolojileri, artık sadece cep telefonu ekranlarımızın kilidini açmak veya topluluk içerisindeki potansiyel suçluları takip etmek için kullanılmıyor. Teknolojik olarak gelişmiş ülkelerdeki bazı satın almalar bu teknoloji sayesinde kameraya gülümseyerek de yapılabiliyor.”

Banknot kullanımı sorgulanıyor
Sağlık uzmanlarının insanlarla etkileşimi azaltmanın, kâğıt ve madeni para gibi temiz olmayan yüzeylere dokunulduğunda elleri gözlerden, ağızdan ve burundan uzak tutmanın hastalanma olasılığını azaltacağını belirttiklerine dikkat çeken Prof. Dr. Serhat Özekes, “İçinde bulunduğumuz korona günlerinde, uzun süredir devam eden dijital para birimleri ve elektronik ödeme yöntemleri ile ilgili yapılan çalışmalar yeniden gündem olmuş; banknot paraların kullanım ömrünü yeniden sorgulatmıştır. Ülkemizde şimdiye kadar bir yandan banknot para ve kredi kartı kullanımı, bir yandan da kredi kartı tabanlı online ödeme yöntemleri kullanımı yaygındır. Her iki yöntemin birlikte kullanıldığı bu dönemi belki bir geçiş aşaması olarak görmek mümkündür. Zirabugün bile online ödemelerin alışverişlerimizdeki vazgeçilmezliği düşünüldüğünde, yüz tanıma tabanlı ödeme ve dijital paraların günlük hayatımıza girerek yaygınlaşması çok yakın gözükmektedir. Görünen o ki Koronavirüs salgınından sonra dünya birçok anlamda bildiğimiz dünya olarak kalmayacak ve birçok alışkanlığımız tarih olacak” saptamasında bulundu.